W obecnych czasach, ludzie coraz częściej sięgają po suplementy wierząc, że przyjmowanie ich jest zawsze bezpieczne, a efekty działania dokładnie przebadane. Połknięcie jednej „cudowniej” tabletki ma rekompensować pełnowartościowy posiłek, uprawianie sportu, czy zdrowy styl życia. Postaramy się dziś odpowiedzieć na pytanie, czym są suplementy diety, jak są wprowadzane na rynek i jaka jest różnica pomiędzy suplementem a produktem leczniczym?
Co to właściwie jest?
Pojęcie suplementu diety i produktu leczniczego jest bardzo często mylone!
Suplementy diety to specyficzne środki chemiczne będące źródłem substancji odżywczych takich jak: witaminy, składniki mineralne, aminokwasy czy kwasy tłuszczowe, a także innych składników o fizjologicznym efekcie działania przeznaczone do spożycia.
Produkt leczniczy może być substancją lub mieszaniną substancji, która ma właściwości zapobiegania i leczenia chorób. Podajemy go w celu przywrócenia i poprawienia równowagi w organizmie, zakłóconej przez proces chorobowy. Lek modyfikuje procesy fizjologiczne, hamując przyczyny lub objawy choroby, a także zapobiega jej rozwojowi.
Suplementy diety są przedmiotem obrotu aptecznego, lecz nie kwalifikujemy ich jako leki!
Wprowadzenie do obrotu suplementów diety, a produktów leczniczych.
Wprowadzenie suplementów diety do obrotu regulują przepisy prawne, które stanowią podstawę bezpieczeństwa do ich stosowania. Do obrotu dopuszcza je Głównego Inspektora Sanitarnego (dokładnie tak samo jak np. czekolada czy sok).
Należy jedynie przedstawić projekt etykiety, a także powiadomić o jego wprowadzeniu do obrotu. Nie ma potrzeby przedstawiania wyników trwałości, suplementy nie są badane pod kątem ewentualnych interakcji z lekami.
Suplementy nie są też monitorowane pod względem działań niepożądanych jak również nie podlegają kontroli nadzoru farmaceutycznego. Rejestracja ich trwa bardzo krótko oraz nie jest kosztowna. Nie mamy więc pewności co do skuteczności i bezpieczeństwa stosowanych preparatów.
Po wejściu w życie prawa o suplementach diety, część preparatów rejestrowanych wcześniej jako produkty lecznicze przekwalifikowane zostały na suplementy diety.
Zgodnie z prawem farmaceutycznym produkty lecznicze podlegają rejestracji w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Jest to proces bardzo długi, kosztowny, wymagający sporządzenia obszernej dokumentacji oraz badań klinicznych.
Powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że wprowadzenie suplementów do obrotu nie wymaga przeprowadzenia badań klinicznych, które potwierdziłyby ich skuteczność działania, całkowite bezpieczeństwo czy też możliwe niepożądane działanie uboczne. Nie oznacza to, że suplementów nie możemy przyjmować w ogóle. Niekiedy nie jesteśmy w stanie uzupełnić niedoborów witamin czy też jonów w naszym organizmie z dietą i wówczas należy po nie sięgać. Aczkolwiek musimy mieć świadomość o możliwych interakcjach z przyjmowanymi lekami oraz skutkach ubocznych ich przedawkowania.
Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. PZWL, Warszawa 2008
Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Dz.U.01.61.634
Ustawa z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne Dz. U. 01.126.1381